Nỗi khổ của David Moyes: Sống dưới bóng tượng đài

Với thành công quá lớn của Sir Alex Ferguson, David Moyes (ảnh nhỏ) sẽ phải giải quyết rất nhiều áp lực THÀNH CÔNG CŨNG DĂM BẢY KIỂU Cựu danh thủ M.U Ruud van Nistelrooy bình luận trước mùa bóng đầu tiên mà HLV David Moyes dẫn dắt M.U: “Mọi người đều đang chờ đợi danh hiệu vô địch Premier League lần nữa, hoặc một chiếc Cúp FA, hoặc danh hiệu vô địch Champions League. Đấy là sự thật hiển nhiên. Chắc chắn Moyes đang chịu đựng một núi áp lực từ sự chờ đợi”. Không có gì lạ, cũng chẳng có gì mới. Vấn đề đặt ra là Moyes có thể chiến thắng áp lực để thành công trong hoàn cảnh ông phải thay thế tượng đài Alex Ferguson hay không. Rất khó, hẳn nhiên rồi. Nhưng dòng trôi của lịch sử đã chỉ ra không ít trường hợp thành công trong hoàn cảnh như vậy, thậm chí có khi còn thành công hơn cả người tiền nhiệm. Việc của Moyes sẽ đơn giản hơn rất nhiều nếu như người ta định nghĩa một cách rạch ròi: thế nào là thành công, hoặc đâu là ranh giới cuối cùng có thể chấp nhận trước khi kết luận rằng ông thất bại. Trên thực tế, sẽ chẳng bao giờ có sự đơn giản như vậy. Thế nên, chắc chắn thiên hạ sẽ phải tranh cãi triền miên về năng lực của Moyes khi ông thay Ferguson dẫn dắt M.U. Một ví dụ đơn giản: giả sử M.U mất ngôi vô địch Premier League ngay trong mùa bóng sắp tới, đấy có phải là chi tiết nói lên thất bại của Moyes? Sẽ có nhiều cái gật đầu. Nhưng cần lưu ý, trong suốt lịch sử M.U, chưa có HLV nào vô địch ngay trong mùa đầu tiên cầm quân. Bản thân Ferguson phải đợi đến mùa thứ 7 mới đưa được M.U lên ngôi VĐQG. Khoan nói danh hiệu VĐQG, ngay cả các giải đấu nhỏ hơn cũng chẳng khác mấy. Dave Sexton là HLV duy nhất trong lịch sử M.U từng có niềm vui đăng quang trong mùa đầu tiên dẫn dắt CLB này. Đấy thật ra không hẳn là một chiến thắng. Sexton nhận ghế trước mùa bóng 1977/78. Mùa bóng bắt đầu bằng trận tranh Charity Shield (nay là Community Shield) với Liverpool. Kết quả là 0-0, và hai đội cùng chia sẻ danh hiệu! Như vậy, giả sử M.U chỉ đoạt được Cúp Liên đoàn, hoặc dễ hơn nữa là chỉ cần chiến thắng trong trận tranh Community Shield năm nay, Moyes vẫn có quyền tuyên bố ông là HLV vĩ đại nhất trong lịch sử M.U, xét trong mùa bóng đầu tiên? Không hẳn thế. Nhưng điều cốt lõi ở đây vẫn là chi tiết vừa nêu: thành công hay thất bại trước tiên là tùy vào cách định nghĩa, cách hiểu về những khái niệm ấy. Khi đến Barcelona cầm quân, thay thế tượng đài Johan Cruyff (HLV vĩ đại nhất trong lịch sử CLB), Bobby Robson đoạt Siêu cúp TBN, Cúp Nhà Vua, Cúp C2 và được UEFA công nhận là HLV xuất sắc nhất châu Âu. Nhưng ông bị Barcelona sa thải ngay sau mùa đầu tiên, vì không có danh hiệu VĐQG! HỌC CÁCH GỠ BỎ ÁP LỰC Robson muốn khẳng định rằng ông thành công trong mùa bóng 1996/97 tại Barcelona, cũng chẳng được (nói đúng hơn thì điều đó cũng chẳng có ý nghĩa gì). Và hãy trở lại với Moyes trước mùa bóng mới: bản thân ông không thể tự trả lời về mức độ thành công của mình khi thay thế Ferguson. Quyền phán xét thuộc về BLĐ M.U, giới hâm mộ M.U, hoặc dư luận nói chung. Bài học rút ra: đối phó với áp lực lớn từ sự chờ đợi bên ngoài là điều vô nghĩa. Cũng giống như cách định nghĩa về thành công hoặc thất bại, nếu Moyes không xem sự vĩ đại của Ferguson là một áp lực, thì ông sẽ chẳng phải chịu đựng áp lực nào. Rõ ràng, Moyes đến Old Trafford đâu phải để lặp lại những gì Ferguson đã làm! Suốt một thời gian dài, giới bóng đá Argentina đã phải kêu gọi, chỉ trích, nài nỉ, sao cho báo chí nước này đừng gọi các ngôi sao trẻ đang vươn lên trong làng cầu Argentina là “Maradona mới”. Áp lực quá lớn từ sự chờ đợi đã làm hỏng sự nghiệp đầy hứa hẹn của Diego Lattore, Ariel Ortega, Marcelo G­allardo, D’Alessandro, Javier Saviola, Pablo Aimar... Thật ra, không hẳn là Aimar hoặc Saviola thất bại. Nhưng họ thất bại trong khía cạnh “không trở thành Maradona”. Lionel Messi hiện thời và Juan Riquelme nhiều năm trước thành công hơn cả bởi họ luôn tỉnh táo nhận ra vấn đề và luôn lạnh lùng tát vào mặt báo giới: “Tôi là tôi, không phải là Maradona mới”. Đấy không phải là chiến thắng áp lực, đơn giản vì Messi hoặc Riquelme không hề đối phó với áp lực. Họ đã né tránh một cách thành công thứ áp lực không cần thiết, né tránh việc so sánh với người đi trước. Đấy cũng là cách để Pep Guardiola xóa đi phần nào những khó khăn lớn đang chờ đợi ông tại Bayern Munich. Áp lực từ chiến tích “cú ăn ba” của người tiền nhiệm Jupp Heynckes trong mùa vừa qua lớn như thế nào? Guardiola bình thản: “Rất lớn, dĩ nhiên rồi, đâu cần bàn cãi”. Vậy Guardiola sẽ vượt qua áp lực bằng cách nào? Ông nói: “Tôi đã sẵn sàng cho công việc mới. Và việc của tôi không phải là giải quyết cái áp lực ấy”.