Cánh cung 3 vút đã làm mới bay cao

Gần 10 năm trước, khi danh tiếng đã được khẳng định sau sự kết hợp với Hà Trần và Ngọc Đại tạo nên “quả bom tấn” âm nhạc Nhật Thực dội xuống đời sống âm nhạc, Đỗ Bảo đã tiếp kiến gây “bão” khi tung ra album Cánh cun g trước nhất. Ngay từ đó, Đỗ Bảo đóng đinh với những ca từ già dặn mang tính triết lý về ái tình và cuộc sống được khoác bởi những ngôn từ giản dị: “Anh đã mơ về ngôi nhà và những đứa trẻ” ( Bức thư tình trước tiên ) hay “Nếu ngày ấy vào một giây phút khác có chắc mình trông thấy nhau…” ( Bức thư tình thứ hai ) làm rung động trái tim nhân tình nhạc. Bởi vậy, điều trước nhất nghĩ khi đón nhận Cánh cung 3 có nhẽ chính là ca từ.  “Chuyện của mặt trời, chuyện của chúng ta” - tên có vẻ hơi dài và khá lạ so với những album đã có trên kệ đĩa nhưng Đỗ Bảo không muốn giảng nghĩa vì sợ có thể người nghe sẽ bị chi phối. Bảo muốn khán giả tự cảm nhận theo cách riêng mỗi người. Dẫu thế thì  “Chuyện của ác vàng, chuyện của chúng ta” đã gợi lên cách cầu mong về thế giới quan của Đỗ Bảo. Có vẻ như Bảo đang đặt con người (có anh và chúng ta) trong mối quan hệ với thiên (ác) và địa (trái đất đang bao bọc chúng ta). Từ nhân sinh quan ấy Bảo tả những nhận cảm nhận về tình yêu, con người và vạn vật. Nói thì to tát như vậy nhưng thực ra 12 ca khúc trong album là những bản tình ca có ca từ đẹp, bình dị, là những thông điệp về tình ái, cuộc sống. Bài ca cây đàn vui nhộn đầy chất lãng du cứ nhảy nhót: “Anh bên tôi vui thế, cứ say sưa như một cây đàn…” và cũng như thế “Tôi bên anh vui thế, cũng ngân nga như một cây đàn…” để rồi “bài hát về trong tim mở hội”. Sau  thuyền và biển vốn đã trở thành “kinh điển”, thì còn hình tượng nào mới mẻ và đẹp được ví cho ái tình đôi lứa như cây đàn (là anh) và tiếng đàn (là cô gái). Tiếng đàn là phần trong sáng nhất, phần hồn của  Truyền hình kĩ thuật số mặt đất Hà Nội  một cây đàn. Giả sử đàn không phát tiếng ngân nga thì thế nào? Và nếu không có đàn thì làm sao có tiếng? Cả hai sẽ mãi vấn vít bên nhau. Đỗ Bảo cũng đã đưa ra đầy những lý do cho Kế hoạch làm bạn . Sau những “Làm bạn, là cô chẳng cần lo lắng mỗi khi cần anh đưa đón ngày mưa, hoặc anh không lo lỡ chút cà phê vương vào chiếc váy cô mang…” Để rồi “Điều quan yếu là, kế hoạch làm bạn, cho anh cùng cô giữ mãi những kỷ niệm quý báu, hiếm hoi trên đời”. Hóa ra Kế hoạch làm bạn  là thế, muốn giữ phút chốc tình ái thành bất tử thì nên chuyển qua làm bạn; dĩ nhiên đó chỉ là phút phiêu lãng trong giấc mơ để rồi khi trở lại thực tế sẽ cho ta những thăng bằng trong cuộc sống và tình?! Thông điệp về ái tình được Đỗ Bảo gửi gắm trong  Người câu bóng khá độc đáo: “Yêu em ta câu bóng em vẽ nên bức tranh đôi người. Yêu em cho đến tan mộng. Yêu để con tim sống giữa khung trời yêu vốn không hiện ra…” Và anh kết luận: “Yêu là bâng khuâng trước bóng em vụn vỡ bóng em điệp trùng”. Khá hích khi mượn hình ảnh  Đôi giày lười để nói về tâm cảnh của cô gái: “Cứ trôi về anh dịu dàng, hãy đưa tôi về bên anh nhé, đôi giầy lười” Hay có những ca từ rất độc đáo chẳng hạn: “Đừng thấm ướt em bằng giọt mưa xanh bóng anh… Đừng thấm em bằng giọt mưa bỏng cháy tháng 7” trong Tháng 7 ẩm thấp . Phê duyệt Chuyện tôi yêu Đỗ Bảo kể nhiều thứ lắm. Đỗ Bảo yêu vơ những gì đang bên anh hay đã đi qua trong một phút chốc dù đó chỉ là màu xám, là thời gian, là hàng cây ven đường hay chuyện những ngôi nhà cao, “những anh xe ôm ngày thường vui lắm bỗng sao hôm nay buồn đăm đăm”, “chuyện hè sang nắng đỏ chờ mùa nước mưa tràn”, thậm chí chỉ là “chuyện nhìn trước ngó sau của một người bước qua đường”… để rồi anh chấm dứt đầy hóm hỉnh “Chuyện tôi yêu, rối ren ai hiểu?” Chất phiêu có thể coi là đặc điểm nổi trội xuyên suốt quờ quạng Cánh cung 3. 12 ca khúc là 12 không gian âm nhạc khác nhau, nhanh có, chậm có, có lúc suy tư, có lúc rộn rực khẩn thiết cũng có lúc âm nhạc như những vũ điệu nhảy nhót, tất cả tạo nên một hiệu quả sinh động về âm thanh, tạo cảm giác luôn mới. Tuy nhiên, điều huých ở đây là nghe đâu những âm thanh ấy được tiết chế bởi một sự thăng bằng có xem tạo một mối liên quan hợp nhất giữa các tác phẩm. Có nhẽ tác giả chỉ có thể thoải mái thực hiện ý tưởng âm nhạc khi phối hợp với riêng Hà Trần. Đỗ Bảo đã dành nhiều “đất” cho Hà Trần miêu tả, và Hà Trần đã đạt tới sự tinh tế khi biểu lộ những ca khúc ấy. Nếu Biết mãi là bao lâu đầy chất tự sự phiêu lãng cuốn người nghe theo từng thời đoạn của câu chuyện rằng “Anh đâu phải tiên phật, đâu phải thánh thần, đâu phải một người nằm mộng… Anh là một người trần, đỏ mắt khô, biết thiêu đốt điều gì nghĩ thêm chi. Ta là từng người buồn, thì “mãi mãi” biết là bao lâu?” thì ở Chuyện của thái dương, chuyện của chúng ta là sự độc thoại của giọng hát thong dong, có lúc như nói, có lúc lơi ra, chậm lại...  Tháng Hai uể oải cách hát thẳng nốt và ngắt ngay mỗi khi kết câu để đãi đằng tâm trạng buồn trong mùa xuân, để rồi đoạn tiếp theo sắc thái thay đổi liên tục tạo cảm giác có một điều gì đó đang chuẩn bị bật trào: “Hãy kể cho anh rằng một con tim bao khắc khoải, giữa tháng Hai uể oải, cuộc sống khi thiếu anh chẳng dễ để bắt đầu”.  Người buông neo  có cách biểu lộ khôn xiết thích thú, bắt đầu với sự giản dị mộc mạc giọng hát hòa chung tiếng guitar, đoạn tiếp theo giọng hát như đang lung linh nhảy múa và rồi tới đoạn kết “Có giấc mơ yêu chưa từng phai mờ đi, Có khát khao sống nơi êm ấm cuộc sống… Có tôi và người sẽ mỉm cười, dẫu thêm vạn buồm xanh rợi” là sự phối hợp giữa nhấn nhá, phiêu, ngắt từng chữ nhưng trong liền một hơi khôn cùng ưa đòi hỏi một khả năng kỹ thuật hát rất cao. Trong khi đó, Người câu bóng lại nhẹ nhàng, khẽ như hơi thở, giọng hát trong veo cất lên khiến người nghe có liên tưởng tới một khúc nhạc ban đêm (serenade) thật bình yên, như ánh trăng trong veo trong đêm cuối thu. Với tâm trạng hoài niệm suy tư, những buổi chiều khi màng tang lặn của thị thành được Đỗ Bảo ví von là “thị thành ngái ngủ” và anh tự hỏi “Người còn náo nức, nhìn lại những năm tháng màu xám mưa? Hồi còi phút lăn bánh, nào biết đi đâu, thơ con tàu…” Khá lạ, những ca từ đượm buồn ấy lại được Đỗ Bảo khai thác với nhịp điệu nhanh như thúc giục trong tỉnh thành không ngủ.  Bức tranh âm nhạc còn thêm màu sắc độc đáo khi nhịp độ Bossanova được khai hoang trong Hành trang để yêu với tính chất thanh minh quyến rũ, hay pop reagee trong Chuyện tôi yêu như một vũ điệu yêu đời. Những tiết điệu sinh động đầy lửa và chất ngẫu hứng của Đôi giầy lười  được tạo nên từ sự khai thác chất liệu fusion và alternative. Hay dòng nhạc Chillout/Newage với âm hưởng giao hưởng nhưng lại chứa đựng hơi thở của pop trong Tháng 7 ẩm ướt.   Tất cả đã tạo cảm giác Cánh cung 3 đã vượt ra khỏi phạm vi một album thường nhật. Riêng tôi coi nó xứng đáng như một tác phẩm nghệ thuật có tầm vóc. NGUYỄN QUANG LONG