Thực tế từ khoảng chục năm trở lại đây, cùng với quá trình hội nhập, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, báo chí không chỉ riêng tại Việt Nam mà cả báo chí quốc tế bước vào cuộc cạnh tranh thông tin khốc liệt. Cạnh tranh thông báo đồng nghĩa cạnh tranh để giành độc giả. Trên internet, báo chí phải cạnh tranh từng cú nhấp chuột. Và hồ hết báo điện tử hiện nay đều tích hợp công cụ san sẻ (share link) vào mỗi bài viết, nhiều báo cũng tạo những tài khoản riêng trên các mạng xã hội Facebook, Youtube, Zing… hoặc đăng miễn phí trên internet phiên bản báo in dưới dạng PDF như một sự "tự nguyện" san sẻ thông báo từ trang báo của mình. Tất nhiên, như vậy cũng không có nghĩa là báo chí mặc nhiên cho phép người khác "chôm chỉa" bài viết của mình, nhưng ở một giác độ nào đó việc này mô tả nhu cầu muốn được quảng bá tin, bài viết của báo chí. Và sự thật là bất cứ một phóng viên hay một tờ báo nào cũng đều mong mỏi thông báo, bài viết của mình sau khi xuất bản được càng nhiều bạn đọc biết tới càng tốt mà không quan hoài tới cách thức độc giả tiếp cận là truyền tai, truyền tay tờ báo, bản chụp hay đường link. Bài báo càng được nhiều độc giả quan hoài, san sớt lan truyền càng chứng tỏ giá trị thông tin của nó.
Vậy, cớ sao khi bạn đọc san sớt cho nhau các bài báo lại bị hạn chế? Người đọc đâu phải ai cũng đủ trình độ để nếu muốn san sớt thì phải "có lời bình" và "trích dẫn"?
Trước những tồn tại, mặt trái, thậm chí là những sự vi phạm pháp luật trắng trợn của một số website… đã khiến cho nhà quản lý buộc phải có biện pháp xử lý. Điều 15, Luật Sở hữu trí óc quy định: "tin tưởng thời sự thuần túy đưa tin" là "đối tượng không thuộc khuôn khổ bảo hộ quyền tác giả", nghĩa là người dân có thể đăng tải lại những nội dung này không cần xin phép tác giả. Ngoài ra, trên internet cũng không đơn giản cấm là xong vì ta chỉ có thể quản lý được các website của cá nhân chủ nghĩa trong nước, trong khi sẽ có muôn nghìn website được tạo dựng ở nước ngoài.
Có lẽ, cách giảng giải của ông Hoàng Vĩnh Bảo, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và thông tin điện tử (Bộ thông tin và Truyền thông) là hợp lý. Đáp trên một ấn phẩm của TTXVN chiều 1-8, ông Bảo cho rằng: "Nếu chia sẻ thông báo thì phải dẫn đường link để người đọc tìm đến nơi sinh sản thông báo đó". Cách thức này là hợp lý, bởi vừa đảm bảo quyền tự do báo chí của công dân, "quyền" được đến với bạn đọc của mỗi thông báo, bài báo, song song cũng là cơ sở để người đọc (cả cơ quan quản lý) có thể kiểm chứng, so sánh thông báo được truyền có bị lệch lạc so với nguyên bản hay không. Ngoại giả, các vấn đề khác như, thông tin đăng lại đó có xâm hại quyền sở hữu hay không, có vi phạm thuần phong mỹ tục hoặc vi phạm các vấn đề luật pháp khác hay không… đã có những văn bản liên hệ điều chỉnh, nếu xảy ra sai phạm cơ quan quản lý theo đó xử lý. Một văn bản quy phạm pháp luật chỉ được nhiều người hiểu nhất để thực thi khi nó quy định cụ thể và rõ ràng.
|
